Welkom!

Beste bezoeker,

Via deze blog willen wij u graag op de hoogte houden van onze geïntegreerde proef en wat meer uitleg geven over het onderwerp.
Onze geïntegreerde proef is het bouwen van een kofferdobson.

Om u even wat wegwijs te maken in het doorschakelen op onze blog: bovenaan vindt u verschillende tabs, voor elke stap we hebben genomen in onze GP kan u terrecht op een pagina.
Wees ook niet bang om even onze foto's te bekijken!

Met vriendelijke groet,
de kijkerbouwers!

donderdag 30 januari 2014

Bezoek aan Gent op 22 januari

Na ons eerste bezoek aan Gent op 13 November, moesten we vorige week op 22 januari nog eens terug. Dit om onze sterrenkijker volledig te assembleren. We kregen ook nog wat verdere uitleg over de Foucaulttest over hoe je via software de foutencurve van onze spiegel konden visualiseren.


DE STERRENKIJKER ASSEMBLEREN


Het eerste wat we moesten doen waren kubusvormige blokjes in de hoeken van onze sterrenkijker plaatsen waaraan we de kijkerbuizen konden bevestigen. Terwijl ik en Michiel dit deden klopten Achile en Jeroen witte plaatjes in de rand van de doos om de kijker te kunnen roteren.











De volgende stap was om de kijkerbuizen op de juiste maat te zagen en deze te bevestigen aan de kijker. Hier hadden we wel enkele problemen want we zaagden ze de eerste keer te groot waardoor de kijker niet in verhouding was met de spiegel. Ook bevestigden we de wieltjes op de onderkant zodat we de spiegel konden draaien. Deze moesten in een cirkel onder een hoek van 120° t.o.v. elkaar bevestigd worden. We hadden ook enkele problemen me de plaats van enkele boringen waardoor we de spiegel niet meteen konden bevestigen in de kijker. We moesten immers nieuwe gaten boren wat ons weer wat tijd kostte. Er hing dan ook nog eens een plaatje te hoog waaraan we de buizen moeten vastklikken. Dit lukte niet, dus hebben ze dit iets lager gehangen.







Nadat we dit hadden gedaan konden we eindelijk beginnen met het volledig assembleren van de kijker. Daarna moesten de vangspiegel, de zoeker (die we een halfuurtje kwijt waren) en het oculair nog bevestigd worden en de spiegel was klaar.






vangspiegel







zoeker



Het allerlaatste wat we dan nog moesten doen was de spiegel collimeren en daarna konden we de spiegel testen. We testen de spiegel met een oculair dat enkel geschikt is voor objectief die relatief dicht bij ons staan, een beetje zoals een verrekijker. We namen een willekeurig object bv. een verkeersbord en keken of we scherp beeld kregen. Bij onze spiegel was dit het geval.


©JC

EXTRA:  Collimeren

Collimeren is zorgen dat alle optische onderdelen van de telescoop perfect kunnen samenwerken, m.a.w. we lijnen onze telescoop uit.
De reden waarom we onze spiegels moeten uitlijnen: 
  • bij grote vergrotingen willen we het beeld zien op de optische as (brandpunt ligt op die as, lengte van de as = brandpuntsafstand)
  • het brandvlak (vlak door je brandpunt) moet haaks staan op de oculair-as => beeld overal scherp
  • ervoor zorgen dat het brandvlak van de vangspiegel zo goed mogelijk verlicht => hoe meer licht, hoe meer details
Stappen om te collimeren:

Wij maakten gebruik van een lasercollimator, afbeelding hieronder, die we plaatsen in het oculair.




In het midden van onze hoofdspiegel kleefden we een simpele versterkingsring die als referentie van de collimatie wordt gebruikt.
De vangspiegel moet haaks gepositioneerd zijn t.o.v. het oculair.

1) Uitlijnen van de vangspiegel

We sturen vanuit het oculair een laserstraal naar de vangspiegel, die deze laserstraal weerkaatst naar onze hoofdspiegel. Nu zagen we volgende situaties:
  • De blauwe en groene straal stellen foute stralen voor: de straal moet perfect in het midden van de versterkingsring weerkaatst worden
  • De rode straal is de juiste straal
  • Naar gelang de straal niet in het midden van de versterkingsring weerkaatst wordt, moeten we de vangspiegel lichtjes kantelen of 'verplaatsen' d.m.v. schroeven achteraan de vangspiegel.


2) Uitlijnen van de hoofdspiegel

Als je de foto hieronder van de lasercollimator bekijkt dan zie je dat deze een 'roos' bevat. Deze roos heeft een welbepaald doel. Nu gaan we de hoofdspiegel bijregelen door hem te kantelen of lichtjes te 'verplaatsen', door aan de schroeven achter de hoofdspiegel te draaien.
Nu krijgen we weer 2 situaties:

  • De laserstraal wordt door de hoofdspiegel en de vangspiegel weerkaatst. Het streefdoel is dat deze laserstraal perfect in het midden wordt weerkaatst. Hier op onderstaande foto zit de laserstraal net naast het middelpunt. 










  • We regelen de hoofdspiegel bij
  • Op onderstaande foto zie je hoe de laserstraal perfect in het midden wordt weerkaatst. Nu we dit bekomen is de telescoop goed uitgelijnd en zullen de beelden minder vervaagd worden en zullen we weinig vervormingen krijgen.











©MD

vrijdag 17 januari 2014

Foucaulttest


Wanneer de spiegel voldoende gepolijst is kan je nu ook de vormnauwkeurigheid gaan testen.  Deze vormnauwkeurigheid is nodig om te weten als de spiegel voldoende nauwkeurig is. Als de spiegel dus voldoende nauwkeurig is kunnen we overstappen naar de volgende fase, namelijk het paraboliseren. Er zijn verschillende mogelijke methodes om de vormnauwkeurigheid te bepalen  maar de klassieker blijft de Foucaulttest. Maar wat kun je nu precies doen met de Foucaulttest?

Krommingsmiddelpunt
Met een Foucaulttest kun je het krommingsmiddelpunt bepalen  van de spiegel want deze is als het ware deel van een grote bol. Een krommingsmiddelpunt is een punt dat ligt in het midden van deze denkbeeldige bol.









 


                     


Exact bepalen van het krommingsmiddelpunt
Het krommingsmiddelpunt exact  bepalen met de Foucaulttest doe je met een lichtbron die gericht is op de spiegel waardoor het licht weerkaatst. Wanneer je het weerkaatste licht insnijdt met een scheermesje zie je één van de drie onderstaande voorbeelden. Zo kan je bepalen waar het krommingsmiddelpunt  zich bevindt ten opzichte van de insnijding van het scheermesje. Hieronder zie je een voorbeeld van de Foucaulttest voor een sferische spiegel.



                            

                      
 Foutenanalyse
Met een Foucaulttest kun je natuurlijk ook fouten op de spiegel waarnemen. De fouten die bedoeld worden zijn fouten in verband met de vorm van de spiegel. Enkele voorbeelden van foute vormen die je kunt bekomen en kunt zien met een Foucaulttest vind je in de onderstaande afbeelding.



Enkele voorbeelden van beelden die je met de Foucaulttest verkrijgt bij foute spiegels zie je in onderstaande afbeelding. Je kunt de fouten op de spiegel duidelijk zien door de schaduwen en lichtvlekken die je kunt vaststellen.


We kunnen nu echter ook onze spiegel op een andere manier testen met de Foucaulttest. Door middel van maskertjes waarin vormen zijn uitgesneden en die we op de spiegel plaatsen. Wanneer we voor het krommingsmiddelpunt insnijden worden 1 van de vormen donker. We gaan nu op zoek naar het punt waar beide vakjes tegelijkertijd donker worden en meten hoeveel dit verschilt van de ideale parabool. Zo doen we dit voor verschillende maskertjes en we verwerken die resultaten dan in een softwareprogramma en zo bekomen we een foutencurve van onze spiegel. (deze wordt later nog op de blog geplaatst.)

voorbeeld van hoe de vormen uitgesneden worden op de maskers.


 Wegwerken van fouten

Er zijn twee manieren om een fout op de spiegel weg te werken. Je kunt meteen terugkeren naar een sferische spiegel en van daaruit vertrekken om zo weer een parabool te bekomen of je kunt zonaal gaan werken. Dit houdt in dat je de fout zonaal wegwerkt. Hierdoor creëer je echter telkens een nieuwe fout aan de rand van de fout die je hebt weggewerkt en zo moet je dit telkens herhalen tot je spiegel weer parabolisch is. Deze manier neemt dus heel wat tijd in beslag.

Bronnen

zondag 5 januari 2014

Schilderen

Nu de examens gedaan zijn, en het vakantie is, moesten we terug de draad oppikken in het 'eindwerkgebeuren'. Veel is er niet meer te doen aan onze telescoop. Allereerst willen wij Jean-Pierre Grootaerd en zijn team van de Universiteit Gent (fysica en sterrenkunde) (& de mensen van het AstroLAB IRIS ) bedanken voor alle begeleiding en informatie we gekregen hebben tijdens onze weg. Ook willen we hen bedanken voor de mooie afwerking en het knutselwerk van onze koffer. Ten tweede willen wij onze mentor Dhr. Platteeuw bedanken omdat hij onze koffer af ging halen in Gent!





Wat ons te doen stond in de vakantie was de telescoop schilderen. Het 'frame' van onze koffer was in hout. We kregen de opdracht om enkele delen van de telescoop in het mat-zwart te schilderen zodat deze heel donker is en het strooilicht (later) kan tegengehouden worden. We willen namelijk alleen het licht afkomstig van de sterren. Ook moesten we een kleur beslissen die het uiterlijk van onze telescoop tentoonstelt. We kozen voor het kleur groen, een beetje verwijzing naar onze school. 








Allereerst, voordat Jonas en Jeroen kwamen, heb ik al een prim-laag, op de delen die zwart moeten, aangebracht. Dit dient om de mat-verf met het metaal en hout te hechten. 

Reeds de laag droog was, konden we met het schilderwerk beginnen. We spraken goed af wie wat deed en het verliep vlot. We bekeken op internet voorbeelden van koffers om efficiënt te kiezen welke delen we schilderen. Het heeft namelijk geen zin om een bepaald vlak te schilderen als de verf er toch door wrijving terug afgaat.
Zo gezegd zo gedaan! De ochtend erop zijn er nog wat afwerkingen gebeurd die we niet zagen het moment zelf. Maar het resultaat mag er zijn.








We kijken er zeer naar uit om terug te gaan naar Gent om de final touch te geven aan onze telescoop. Daarna kunnen we eindelijk eens kijken naar wat er boven ons hoofd allemaal hangt en een kijkavond organiseren voor de geïnteresseerden. Vanaf dan kan het theoretisch werk beginnen!

Voor vragen, kan je hier terecht

Naam

E-mail *

Bericht *